Hartfalen is een aandoening waarbij klachten als kortademigheid, vermoeidheid en conditieverlies een rol kunnen spelen. Hierdoor kunnen problemen ontstaan tijdens dagelijkse activiteiten, zoals wandelen, fietsen, traplopen en huishoudelijke activiteiten. Waar tot eind jaren tachtig hét standaardadvies voor mensen met hartfalen nog bestond uit het vermijden van lichamelijke activiteit, zijn deze inzichten anno 2010 drastisch veranderd. De meest recente onderzoeken laten zien dat bewegen een positief effect heeft op de fysieke conditie, ziektevoortgang en de levenskwaliteit bij mensen met hartfalen. Een fysiotherapeut met kennis van hartfalen is specifiek in staat om de juiste begeleiding te bieden.

Indien een patiënt bij de fysiotherapeut komt in verband met hartfalen zal er samen met de patiënt specifieke doelstellingen voor de behandeling worden opgesteld. Deze doelstellingen sluiten specifiek aan bij de wensen en problemen van de patiënt. Samen met de fysiotherapeut wordt een behandelplan opgesteld waar gedurende de behandelperiode aan wordt gewerkt de doelstellingen te bereiken. Omdat bij hartfalen problemen op het gebied van inspanningsvermogen centraal staan zal hier in belangrijke mate aan gewerkt worden.

Tijdens de contactmomenten met de fysiotherapeut zal er getraind worden om de kracht en het uithoudingsvermogen te verbeteren, binnen de mogelijkheden van de patiënt. Daarnaast speelt de fysiotherapeut een rol bij het begeleiden naar een actieve levensstijl. Hierbij wordt gestreefd naar een half uur matig intensief bewegen per dag. Aan het eind van de behandelperiode is het de bedoeling dat patiënten voldoende in staat zijn gesteld om de bewegingsactiviteiten verder zelfstandig voort te zetten.

Fysiotherapeuten die zijn aangesloten bij de zorggroep Fynon, voldoen aan specifieke kwaliteitscriteria. Fysiotherapeuten bij de zorggroep Fynon werken volgens de richtlijnen die zijn opgesteld door het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie, zijn specifiek geschoold op het gebied van hartfalen en hebben voldoende ruimte en middelen om de behandeling uit te voeren. Daarnaast maken fysiotherapeuten die aangesloten zijn bij het Fynon onderdeel uit van een hartrevalidatienetwerk, waardoor er goede communicatie kan plaatsvinden tussen de fysiotherapeut in de buurt en fysiotherapeuten en specialisten in het ziekenhuis.

Algemeen advies is dat iemand met COPD voldoende beweegt, dat wil zeggen: dagelijks een half uur matig intensief actief zijn zoals bijv. wandelen, fietsen, zwemmen of fitness. Als een patiënt daar niet in slaagt door aanhoudende (angst voor) kortademigheid of door conditieverlies kan een patiënt doorverwezen worden naar een fysiotherapeut.

Verbeteren van inspanningsvermogen en ademhalingsoefeningen zijn twee belangrijke peilers binnen de behandeling. Ook zelfmanagement en vertrouwen om actief te zijn op eigen wijze zijn belangrijke onderdelen in de fysiotherapeutische behandeling van COPD.

Verbeteren van inspanningsvermogen

Het doel van verbeteren van het inspanningsvermogen is het gevoel van kortademigheid te verminderen en activiteiten van het dagelijkse leven (ADL) beter te kunnen uitvoeren. Dit om beter te kunnen deelnemen in dat dagelijkse leven.

Het inspanningsvermogen kan verbeterd worden door training, bijvoorbeeldop de fiets of loopband, krachttraining, en/of ademspiertraining. De training is maatwerk en specifiek voor elke patiënt. Daarvoor is onderzoek nodig zoals een longfunctietest en eventueel een fietstest.

Ademhalingsoefeningen

Ademhalingsoefeningen zijn gericht op verminderen van kortademigheidsklachten en verbeteren van kwijtraken van slijm. Oefeningen die aan bod komen zijn huffen en pursed lib breathing. Ook geeft de fysiotherapeut advies over houding bij kortademigheid en hoe activiteiten uitgevoerd kunnen worden met minder kortademigheidsklachten.

De fysiotherapeut die aangesloten is bij de zorggroep Fynon werkt volgens de richtlijnen van het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie, is geschoold op het gebied van COPD en heeft de benodigde apparatuur en ruimte die nodig zijn om een COPD-patiënt goed te kunnen behandelen.